Winter in Lisboa, drukke straten en rustige bezienswaardigheden

Het is het begin van de middag en er waait een zachte wind. Avenida da Liberdade versmalt onder de rijen van bijna grijze, naakte bomen en hun verwarde takken en weerspiegelt de ademhaling van de stad in de eerste weken van het jaar. Het op en neer zwerven van voertuigen wordt alleen getemd door de verkeerslichten langs de weg. In de winterse sfeer zijn er dichte, scherpe geluiden, afkomstig van nabijgelegen werken, bouw en restauratie. Dode bladeren, van een okerbruin, vormen een sluier op de zwart-witte kasseien, die door de voorbijganger worden betreden als ze langs de kiosken en winkels lopen. Het zonlicht is helder maar koud, de ster lijkt zich te willen verschuilen achter de gebouwen aan de laan.

Avenida da Liberdade

Av. da Liberdade, Lisboa, Portugal

Ik was van plan om mijn wandeling te maken vanaf Avenida, door de wijken Campo Santana en Anjos, tot aan Graça, hopelijk tegen zonsondergang. Voorlopig neem ik een van de kruisende straten die overgaat in een klein pleintje: Largo da Anunciada. Het herbergt Igreja de São José, een XVIIIe eeuwse kruidenierswinkel, en een stijlvolle oude melkwinkel versierd met prachtige mozaïeken. Aansluitend op een straat met restaurants en esplanades in de rij, ziet het enige beweging. Toeristen wandelen langs, zoals ik dat ook doe. Rechtdoor, in een scheidingswand die de gevels van de woningen onderbreekt, op het laagste punt van een glooiende helling, ligt een gele, tram-achtige kabelbaan - een kabelbaan. Het is bedekt met grafiti, zoals de smalle behuizingswanden die de klim omsluiten.

Een paar dunne spoorwegen volgen de straat bergopwaarts, Calçada do Lavra genaamd. De lift zit stil te wachten op zijn vertrektijd. Ik volg de kleine trap; hoog boven mijn hoofd hangen korte balkons, potten met planten en een doolhof van elektrische kabels. Alles beschrijft een bocht om de top te bereiken, een piepklein dokje van waaruit een stukje Lisboa te zien is. Een kleine boog markeert de uitgang van het stationnetje naar de straat buiten. Ik weet dat er een grote tuin is met een beter uitzichtpunt niet ver van hier vandaan, en ik ben ben benieuwd of ik het zo vroeg in het jaar kan bekijken: Jardim do Torel.

Miradouro e Jardim do Torel

Tv. Torel 21, 1150-347 Lisboa, Portugal

Een paar meter verderop, een groen metalen hek en een poort tussen rechthoekige stenen pilaren kondigen de ingang van de tuin aan. Een klein pleintje van grind, tussen begroeiing en een stenen muur, wordt gecentreerd door een sculptuurfontein, met water ter hoogte van een knie. Onmiddellijk kan men zien hoe de grond van de tuin begint af te dalen, langs de glooiende helling. Tussen de stammen van hoge platanen en pijnbomen die schaduw bieden, verschijnt Lisboa weer, in duizenden onregelmatige blokken volgepropt over heuvels en valleien. Een zachte echo van de stad zweeft over de daken.

Ik blijf een beetje bij het fantastische uitzichtpunt. Er zijn nogal wat mensen op de houten banken, zittend op het gras, genietend van het verstrijken van de tijd, de zon, de vergezichten. Tussen de zee van gebouwen duiken enkele populaire bezienswaardigheden op. De sfeer is zeer gastvrij, maar ik moet verder met mijn wandeling en terug naar de omgeving. Achter bomen en hekken staan een paar herenhuizen met privétuinen. De geelachtige bladeren die nog steeds aan de bomen hangen vormen een prachtig plafond boven de weg. Nog steeds heel dicht bij Jardim do Torel, de behuizing gaat open en ik zie het standbeeld van Dr. Sousa Martins boven de behuizing en de gazons van Jardim Braancamp Freire.

Mensen bewonderen de bezienswaardigheden van de stadstuin, rusten op de banken of wandelen met hun huisdieren. Een aangename frisse bries waait. Er zijn nogal wat bezoekers over, fotograferen of gezellig kletsen; sommigen stoppen om de hommages aan de figuur in brons te lezen, of de gedenkplaat die de historische gebeurtenissen beschrijft die in de omgeving hebben plaatsgevonden. Dit zijn regelmatige aandachtspunten, maar ook de overvloed aan dieren die hier leven is iets om te zien. De groet van hanen had me verrast toen ik het plein naderde, en is moeilijk te negeren. Als ik de historische Campo dos Mártires da Pátria oploop, begint het park echt als een boerderij te lijken.

Jardim Braancamp Freire / Campo dos Mártires da Pátria

Jardim Braancamp Freire, 1150 Lisboa, Portugal

Hanen, kippen en eenden hangen er lui uit, van het standbeeld tot aan de drukke lanen erboven. Een paar eenden nemen een paar bankjes voor zichzelf, terwijl de meerderheid van de dieren in het groen blijft, pikkend, zittend onder de heggen. De paden leiden me naar voren, met brede bomen en gemaaid gazon, gekleurde sla-groen onder het zonlicht dat nog steeds doorgelaten wordt; er zijn ook enkele tanks en fonteinen van helder turquoise, en bloemperken met kleur. Een kleine kiosk bij een esplanade serveert wat drankjes. Een groep ouderen speelt kaarten.

Dichter bij de kruising Campo dos Mártires da Pátria, de stedelijke onlusten. Golven van auto's en mensen wisselen elkaar af, de straten pulseren van beweging. De wijk Graça is mijn volgende stop, dus ik moet de drukke kant van Lisboa weer oversteken. Ik kijk terug, en de dieren blijven ongestoord. De winterzon wordt laag, waardoor er schuin licht op het gras valt.