Tuinen in de wind - herfst in Santo Amaro de Oeiras

Het 5 de Outubro plein verschijnt voor mij in de buurt van tegenlicht. Zonlicht doorboort het strakke silhouet van de daken en de kerk, om zich willekeurig door de ruimte te verspreiden. Tot nu toe ging het weer heen en weer, tussen koude antecipatie en harde windstoten. Maar terwijl ik in de schaduw over de muren van het religieuze gebouw loop, langs een klein stenen terrasje en het monument voor de Onbekende Soldaat, laat de herfstbries kleine blaadjes even boven de weg uitstijgen, tot een nieuwe klap ze elders werpt.

Hier in het centrum van Santo Amaro, in Oeiras, voelt het veel geagiteerder dan rond Jardim da Quinta dos Sete Castelos, waar ik net vandaan kom. Voertuigen die voorbijrijden zijn constant en er zijn meer mensen aanwezig. Bij de voorgevel van de kerk voelt het wat warmer aan. De plaats is gastvrij, hoewel de straat vol staat met geparkeerde auto's. De kinderen spelen in een nabijgelegen trap en de cafés rond het plein verzamelen een kleine menigte, die blijmoedig spreekt. Direct voor de kerk of de poort van de kerk, tussen twee huizen, is er een dunnere straat op een helling, en daarboven de aanblik van gebouwen die achter een weelderig bos rijzen. Het historische centrum van de stad pakt mijn interesse en dus ga ik naar beneden, een beetje meer zwervend.

Oeiras e São Julião da Barra, Paço de Arcos e Caxias

Oeiras e São Julião da Barra, 2780 Oeiras, Portugal

Kalmte vestigt zich. Er zijn hier charmante voorpleinen, kleine winkels en residentiële huizen, in gebouwen die duidelijk uit een andere tijd stammen, maar die bewaard zijn gebleven en gerenoveerd. Niet ver vooruit, vind ik een enorme zee van boomtoppen, gemaakt van afgeronde heuvels van onregelmatige grootte, pulserende levendig als de wind waait door hun takken gegooid naar de hemel. Met een plotselinge, sterkere druk maken de bladeren een luid fluitend geluid, als een miljoen kleine papieren maracasjes. Ik zal uiteindelijk in de schaduw van de gemeentelijke tuin lopen, maar daarvoor wil ik nog een andere, op slechts enkele tientallen meters van hier vandaan, vlakbij het stadhuis en het Palácio Marquês de Pombal. Een van de vele grote tuinen van Oeiras, de prachtige tuinen van het paleis zitten hier.

Jardins do Palácio do Marquês de Pombal

Jardim do Palácio do Marquês de Pombal, de 2784-540, Largo Marquês Pombal, 2780 Oeiras, Portugal

Het zou genoeg zijn om ze volledig te verkennen voor een hele dag, maar vandaag ga ik gewoon de roze muur volgen die er omheen ligt, langs de hele omtrek, om er van een afstand van te genieten. Boven de muur zijn de bomen enorme levende handfans, die zich onder de commando's van de harde wind bewegen. Via hen kun je het paleis zelf zien en de charmante gazons die eronder groeien, waar twee mensen rondwandelen. Het hele gebied is verdeeld in twee helften, er is een rivierbedding, waar de dunne Ribeira da Laje loopt. Het water stroomt langzaam, zachtjes door de steen, onder een bruggetje door dat de man en vrouw nu oversteken. Vooruitlopend daarop krijgt het park een nieuwe sfeer, bestaande uit geometrische delen van gras, bloemperken en een fontein.

De wind neemt sterk toe en ik ben genoodzaakt om mijn blik te onderbreken. Ik moet in een snel tempo verder lopen, probeer warm te blijven, me onder mijn jas en sjaal te verstoppen. Achterin de tuin, achter de kelders van het paleis, passeer ik een paar lanen voor een paar minuten, tot ik terugkom bij de ingang van de Jardim Municipal de Oeiras. Het lijkt volledig in de schaduw te staan. Naast de bijna griezelige aanblik die het op dit moment van de dag biedt, is er een popsong uit de jaren '80 die in de buurt speelt en rond de koude boomstammen en straatlantaarns resoneert. Ik stap in, voor het laatste stuk van mijn wandeling.

Jardim Municipal de Oeiras

Jardim Municipal de Oeiras, R. Des. Faria, 2780 Oeiras, Portugal

De middag loopt ten einde. De eerste meters kan de zon niet door de boomtoppen en de paden bereiken, en de kou is zeer merkbaar. Dan slaagt het erin om een beetje warmte over sommige bomen te verspreiden, in fel contrast met de verbleekte kleur van het park. Ik steek een klein bruggetje over, waaronder een groep eenden laag kraakt. Aan deze zijde wordt het park begrensd door een hoge stenen muur, waar de vegetatie vrij omhoog klimt, bijna alsof het de woning erboven wil verlaten en bereiken. Twee kinderen spelen met een bal in de buurt van een kinderspeelplaats. Boven onze hoofden lijken de boomtoppen een tunnel te creëren die zich langs het kanaal verspreidt.

Beetje bij beetje biedt de route kleine sferen en hoekjes. Naast de hoge bomen en open gazons zijn er fonteinen, dierentuinen en een romantische gewelfde pergola die het begin van het laatste pad markeert. Een dunne strook groen volgt het kanaal van de rivier en loopt onder de spoorbrug van metalen frame door, zittend op stenen pilaren. Bij de tuinpoorten komt de rivier in contact met het opkomende zeetijdperk, en nu stroomt hij terug, in regelmatige golven. Als de lucht verandert in een doek van warme pastelkleuren, klim ik via een trap terug naar het treinstation van het mooie Santo Amaro de Oeiras.